Zile Kömesi,Tarhanası ve Pekmezi |
ZİLE KÖMESİ
Ceviz ve üzümden elde edilen şırayla yapılan kömenin Zile'de gelenekselleşmesi üzümlerinin güzelliğindendir. Bu yörede üzümlerin ince damarlı yapısı köme yapmaya elverişlidir. Şekil itibariyle kome adını alan bu tatlı yiyecek sonbahar aylarında yapılmaktadır. İpe dizilmiş cevizler nişastalı üzüm şırasına batırılır. Şeker ve su katılmadan yapıldığından doğal bir enerji vericidir.
Ülkemiz, dünya üzerinde coğrafi konumu itibariyle bağcılık yönünden uygun iklim ve toprak şartlarına sahiptir. Zile'nin coğrafi bölge taksimatında Orta Karadeniz Bölgesi'nin güneyinde bulunması ve İç Anadolu Bölgesi'nin kuzeyine komşu olması nedeniyle her iki bölgenin de iklim özelliklerini taşır. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar özellikle kar yağışlı ve soğuk geçer. Yağmurlar ise daha ziyade ilkbahar sonlarına kaymış olmakla birlikte sonbaharın ilk aylarında da görülür. Bu nedenle Zile bağcılık için oldukça elverişli şartlara sahiptir. Bağcılıkta 4000 yıllık bir tarihi geçmişe sahiptir. Üzümün işlenerek çeşitli ürünlerin elde edilmesi çok eski yıllardan beri uğraşı alanı olmuştur. Kömecilikte Zile’ye özgün bir lezzettir. Ürünü benzerlerinden ayırt ederek Zile’ye özgün kılan en önemli husus saf üzüm şırasından şeker ve benzeri katkı maddeleri olmaksızın son derece sağlıklı olarak imal edilmesidir. M.Ö ki yıllardan beri bağ bozum zamanları genelsel olarak mahalle aralarında yapılan kömecilik son yılarda özel imalathanelerde üretilerek ticareti yapılmaya başlanmıştır.
KÖMENİN İÇERİĞİ
Ekim ve Kasım aylarında olgunlaşan, Zile’ye özgün etsiz şire üzümleri; bağ bozumu sırasında, çatlamamış olmasına özen gösterilerek ve kurumuş taneler ayrılarak elle toplanır. 24 saat içinde sadece Zile’de bulunan ve kömeye özgü tadı veren pekmez toprağı ile işlemden geçirilerek köme hasudası elde edilir. • Yerli yaprak cevizi dörde bölünerek ipe dizilir. Dikkat edilmesi gereken nokta, taze ceviz kullanılması ve cevizin ipe dizildikten sonra tamamen kurumuş olmasıdır. Zile kömesinde ithal ceviz kullanılmamaktadır. • Daha sonra dizili cevizler, köme hasudasına batırılarak kurutulur. Farklı işlemlerden geçirilerek nişastalanır ve kullanıma hazır hale getirilir.